طاق شیرین و فرهاد

نقشه و معرفی بخش های مختلف طاق شیرین و فرهاد

این بنا در دسته طاق های سنگی قرار دارد و بر پایه کوه جای گرفته، در طی مدت زمان بسیاری به علت قرار گرفتن در مسیر فرسایش صخره های خورد شده مقدار انبوهی از خاک و شن روی آن را پوشانده بود. این بنای سنگی را با طرحی مربع شکل ساخته اند، طاق شیرین دارای یک اتاقک کوچک زیرزمینی است که طول آن 320 و عرضش 290 سانتی متر و ارتفاع طاق شیرین و فرهاد از کف حدود 220 سانتی متر است.

در قسمت تحتانی این طاق دریچه ای بدون دور وجود دارد، ورودی طاق شیرین در سمت جنوب شرقی قرار گرفته که هیچ گونه پوششی برای درب ورودی آن اتخاذ نکرده اند. نحوه ساخت این طاق با دیگر بناهای زمان ساسانیان بسیار متفاوت است. این طاق را بر روی سطح شیبداری بنا نهاده اند به این نحو که در ابتدای شیب مقداری از آن را به سمت داخل برش داده اند و قسمتی از طاق را در سمت برش خورده ساخته اند و تنها سقف پلکانی دو طرف درب آن بیرون می باشد. دیوارهای این بنا از هر طرف در دامنه شیبدار کوه قرار گرفته و محصور شده اند. نوع طاق استفاده شده در این بنا را طاق آهنگ یا گهواره می نامند که از معماری زمان حکومت ساسانیان به شمار می رود. برای بازدید از این اثر تاریخی می توانید با تهیه بلیط از سایت معتبر مستر بلیط سفری هیجان انگیز را برای خود رقم بزنید.

مصالحی که برای ساخت این بنا به کار برده اند سنگ های تراش خورده بزرگ هستند که بدون ملات آن را به صورت رج رج روی هم قرار داده اند. برش دادن تپه به این دلیل بوده که از ریزش آن جلوگیری کنند. کسانی که این بنا را ساخته اند با محاسبات هندسی در ارتفاع 110 سانتی متری خیز اتاق را شروع نموده اند و دیوارهای اتاق را به صورت عمود در کنار هم بنا نهاده اند برای ساختن این بنا تنها 175 سنگ تراش خورده عظیم را به کار برده اند. سنگ هایی که در طاق شیرین و فرهاد به کار برده اند همگی یکسان و در یک خط تراش خورده اند بزرگ ترین سنگی که برای این بنا به کار رفته است به سر در بنا تعلق دارد .

 قسمت های داخلی بنای طاق شیرین و فرهاد را بدون هیچ تزئیناتی ساخته اند. امروزه در قسمت اتاق این بنا کفی مشاهده می شود تنها آثار باقی مانده از آن مربوط به نعل درگاهی با سنگ های لاشه ای است. بنابر تحقیقاتی که صورت گرفته نتوانسته اند کف این طاق را بیابند و گمان می برند به دلیل قرار گرفتن لاشه سنگ های زیاد در زیر مقدار انبوهی شن دفن شده است. چیزی که معماری این طاق را منحصر به فرد می کند پشت بام  یکنواخت و مسطح آن می باشد به جای استفاده از فرم هلالی، پشت بام پلکانی که برای این بنا ساخته اند در زیر مقدار زیادی شن و خاک پنهان شده بود. بعد از خاکبرداری های صورت گرفته توانستند قسمت کوچکی از این پشت بام را نمایان کنند. با الگو برداری از این قسمت بقیه پشت بام را هم با مصالح همسان بازسازی نمودند.

هنگام مرمت بنا دریافتند که دور تا دور پشت بام یک مربع کامل را تشکیل می دهد. پوشش پلکانی پشت بام را چهار پله بر روی هم تشکیل داده اند. در پله های ردیف و سوم شاهد عقب نشینی پله ها به سمت داخل می شویم. این فاصله در هر ردیف در یک خط افقی کشیده شده است. در ردیف چهار با وجود این که همه موارد گفته شده را رعایت نموده اند از سنگ های بزرگتری استفاده شده اما عقب نشینی این ردیف تنها در 5 سانتی متر صورت گرفته در صورتی که در ردیف های دوم و سوم شاهد 20 سانتی متر عقب نشینی هستیم. در ردیف آخر این پلکان ها آب پر های صیقل داده شده و حجاری شده را می توان شاهد بود. در قسمت هایی از این سنگ ها بست هایی را قرار داده اند که برای استحکام پشت بام از آن استفاده شده است.

در سمت غربی پشت بام با فاصله ای حدود 150 سانتی از پله های ردیف اول دیواری را به طول 8 متر برای جلوگیری نمودن از ریزش تپه و فرسایش خاک ساخته اند که ارتفاع آن 150 سانتی متر می باشد. این دیوار را در جهت شمال به جنوب با استفاده از قلوه سنگ و ملات احداث نموده اند. این دیوارها آسیب های جدی دیده بود که هنگام نوسازی مرمت شد.

https://mrbilit.com/mag/taghe-shirin-o-farhad/